Als Hollywoodster door Indonesië

Sommigen stellen zich gemakkelijk open; bij anderen duurt het even voor je een glimp van de zachte kern opvangt en je verliefdheid kan groeien. Thailand, een flirt van jewelste, behoort tot de eerste categorie. Indonesië, daarentegen, laat je even zwoegen voor je door de harde buitenlaag geraakt. De eerste stralende glimlach van een vioolspeler in Jogjakarta, van een ondernemende Balinese grootmoeder in Padangbai, of van een relaxte eilandbewoner op Gili Meno is dan ook goud waard.

Bij deze lanceer ik 8 tips om vrolijk door Indonesië te backpacken - en om die glimlach te pakken te krijgen (copyright: the Vandendriessche sisters):

TIP 1 - Vermijd Jakarta te allen prijze, tenzij je shopverslaafd bent (wat je met een backpackersbudget waarschijnlijk toch niet kunt zijn).

Als Jakarta de locatie is van je eerste passen op Indonesische bodem, lijkt de harde buitenlaag van het land namelijk even moeilijk te kraken als een macadamianoot (ooit al eens geprobeerd een macadamia te openen met een normale notenkraker? Fysieke uitdaging van de week, ik garandeer het). Jakarta is op het eerste zicht allesbehalve vriendelijk, en lijkt je te willen verstikken onder de dikke laag smog die constant als een deken in de lucht hangt. Het getoeter van de chauffeurs lijkt wel een waarschuwing: blijf weg, blijf weg! Koel je op de (hoogstwaarschijnlijk erg vervallen) hotelkamer af na een lange dag, dan kun je een laag stof, zweet en uitlaatgassen van je huid schrapen.

Het enige respijt dat de stad biedt, zijn de enorme, moderne, glimmende shoppingcentra die overal oprijzen. Wanneer je er binnenwaait (waarschijnlijk al hoestend en proestend door al het roet dat je onderweg geslikt hebt), waan je je even in Disneyland. En dat zijn de malls effectief ook: fantasielanden, waar enkel de Indonesische rijken kunnen vertoeven, en die miljoenen mijlen verwijderd zijn van de dagdagelijkse realiteit van de gewone stadsbewoner. Gezinnen slurpen er Starbucks terwijl ze op hun iPads de krant lezen of spelletjes spelen; een restaurantbezoek is niet compleet zonder nanny die zich over de ondeugende kroost ontfermt.


TIP 2 - Meer dan 12 uur op een overvolle (en overvol, dat zijn ze altijd) Indonesische bus zitten is niet gezond. Maar het is wel moeilijk te vermijden, vooral op het eiland Java. Als er iemand zin heeft om een oplossing uit te proberen (slaappillen die sterk genoeg zijn om een olifant te bedwelmen, bijvoorbeeld), wordt die ervaring zeker in de lijst opgenomen.

TIP 3 - Nee, die buschauffeur is geen buitenaards wezen of hindoe god - hij heeft gewoon zes armen. Dat is namelijk een voorwaarde bij sollicitaties voor buschauffeurs in Indonesië: je moet tegelijkertijd kunnen rijden als een gek – voortdurend toeteren – schakelen – kettingroken – sms’en – oh, en niet te vergeten: kroepoek eten (en de restjes dan gedurende het komende uur met veel lawaai van tussen je tanden zuigen).

Die tips waren goud waard geweest tijdens onze week op het eiland Java, waarbij we met de trein van Jakarta naar Jogjakarta reden, daarna van Jogja 10 uur in een minibusje naar de vulkaan Bromo en vervolgens 14 uur in verschillende bussen (en 1 ferry) naar Denpasar, de hoofdstad van Bali. Gelukkig waren de niet-transportmomenten wel absoluut de moeite waard.

Zo zijn we gedurende vijf dagen op adem gekomen in Jogjakarta (Jogja, voor de locals), een gezellige en cultureel erg wakkere stad met maar 450.000 inwoners, waaronder veel studenten. Naast de indrukwekkende acht- en negende-eeuwse tempels Borobudur en Prambanen, hebben we ook een stuk hedendaagse cultuur mogen meemaken. Als je op reis bent, focus je vaak op de hele oude monumenten – hoe ouder, hoe beter. Je krijgt traditionele dans te zien en luistert naar traditionele muziek. In Jogja vond ik het net zo boeiend dat we ook te zien kregen wat er allemaal in beweging is!

Op een dag liepen we door de smalle straatjes in de buurt van het Waterpaleis in Jogja (die straatjes, die meestal maar anderhalve meter breed zijn, heten trouwens allemaal ‘Gang 1, Gang 2, Gang 3’ – een reliek uit koloniale tijden) toen we bij een tof cafeetje uitkwamen. Terwijl we aan de grote houten tafel slurpten van een mango lassi en de familie van de uitbaters rondom ons zat te eten en te keuvelen, kwam Andri (een van de familieleden) bij ons zitten en begon hij vrolijk viool te spelen. Geen vijf minuten later waren we uitgenodigd op zijn optreden die avond, in een van de vele culturele centra van Jogja.

Toen we in het centrum als enige ‘witte gezichten’ tussen alle Indonesiërs liepen, kwam Andri met een brede glimlach naar ons toe. We werden meteen meegesleurd naar de kleedkamers, waar alle muzikanten en danseressen zich aan het voorbereiden waren (inclusief groepsgebeden). Het optreden bleek een wedstrijd te zijn tussen verschillende dans- en muziekgroepen, met als grappigste moment het geluid van een hele zaal die tegelijkertijd geschokt inademde: een danseres had, op de grond gelegen, haar benen gespreid! In het conservatieve Indonesië is dat ongezien, en gevaarlijk (je riskeert vervolgd te worden omdat je de pornowet geschonden hebt). Uiteindelijk is Andri zijn groep niet gewonnen, maar dat vond hij niet erg: de eerste prijs was een tournee in Jakarta, en daar wilde hij toch niet naartoe. Jogja was zijn paradijs, waaruit hij niet wilde of hoefde te vertrekken.


TIP 4 – (Die trouwens voor alle reizen geldt) Vertrouw nooit ofte nooit de kaartjes van de Lonely Planet. Dit is vooral belangrijk als het op natuurwandelingen aankomt, en nog belangrijker als je aan zo’n wandeling begint om 4 uur ’s nachts, zonder enig idee van je omgeving.

Bij de vulkaan Bromo, in het centrum van Java, kiezen de meeste toeristen ervoor in een jeep tot bovenop een berg te rijden om zo de zonsopgang mee te maken over drie vulkanen. Die drie rijzen imposant uit het as in de caldera van een immens grote uitgestorven vulkaan. Titi en ik wilden net iets avontuurlijkers doen, en kozen ervoor om 4 uur ’s morgens te vertrekken uit het hotel, door de Sea of Sands (de grote grijze asvlakte) te stappen en de zonsopgang mee te maken vanop de rand van de krater bovenop Bromo.

Dat was het plan toch. Een plan dat volgens de Lonely Planet zeker haalbaar was: gewoon de witte aanduidingen volgen, en zorgen dat we de juiste vulkaan beklommen. Maar: in het pikkedonker, met enkel onze mini koplampjes en zonder enig idee welke berg Bromo nu was, bleek het allemaal niet zo simpel. De witte aanduidingen hielden na een tijd op, en nadat we na een paar uur stappen in het as aan een diepe kloof gekomen waren, zagen we dat de hemel ietsjes lichter werd. We besloten de zonsopgang dan maar mee te maken vanop de flank van de dichtstbijzijnde berg, welke die ook was.

De horizon werd lichter, onze omgeving veranderde van zwart naar grijs, en toen zagen we eindelijk de steile trap die ons tot aan Bromo’s kraterrand moest brengen. Terwijl we de trappen beklommen, kwam het rode randje van de zon boven de horizon piepen. Vanop de kraterrand rees de zwaveldamp achter ons omhoog en keken we toe hoe de magnifieke oranje zon het hele landschap omtoverde. Onbeschrijfelijk.


TIP 5 - Bijna alle Indonesiërs willen weten waar je vandaan komt, en waar je naartoe gaat. Mogelijkheid 1: ze willen iets verkopen (een tour naar de tempel, bijvoorbeeld). Mogelijkheid 2: ze willen gewoon een praatje maken, en dat zijn de standaardvragen bij de erg sociale Indonesiërs. De 2 groepen van elkaar onderscheiden is een moeilijk te leren vaardigheid, maar na 3 weken Indonesië zou het toch af en toe moeten lukken.

TIP 6 – Volg deze instructies - Stap 1: Neem een taalspons mee (je zusje, bijvoorbeeld). Stap 2: Koop een taalgids voor de taalspons. Stap 3: Kijk hoeveel neutrale Indonesische gezichten je kan omzetten in een brede glimlach met een simpele ‘selamat pagi / sore / siang / malam’ (goeiemorgen, -middag, -avond, -nacht). Ineens ben je geen bedreigende toerist meer, maar wel een interessante persoon die misschien wel vloeiend Indonesisch spreekt! Verder is het zinnetje ‘Jalan jalan’ (= gewoon aan het wandelen) bijzonder praktisch om opdringerige taxi- of becakchauffeurs vriendelijk van je af te schudden.

En die taxichauffeurs, die zijn echt overal. Alleen op de Gili-eilanden hebben we even respijt gekregen, want op die eilandjes (ten noorden van Lombok) rijden helemaal geen gemotoriseerde voertuigen! Wat een luxe, wat een zuivere lucht, wat een stilte! Iets of iemand vervoeren doe je met paard en kar, of soms met de fiets, maar sowieso is er nooit haast bij. Op de Gili's gebeurt alles volgens z’n eigen ritme (de inwoners spreken er ook trager en stiller dan op de grote eilanden zoals Java). Zelfs de grote zeeschildpadden glijden erg rustig onder je door terwijl je in het heldere, appelblauwzeegroene water snorkelt.


TIP 7 - Balinese aapjes zijn fascinerend en erg schattig. Nog schattiger worden ze als ze spontaan op je schoot komen zitten. Alleen wanneer je zonnebril een obsessie wordt voor de aapjes met de grijpgrage handjes, vermindert het schattigheidsgehalte drastisch: wanneer ze op je hoofd klimmen, is het nog leuk. Maar wanneer blijkt dat de aapjes best scherpe nagels hebben, wou je even dat je geen zonnebril op had gezet die dag.

Ondanks de zakkenrollende aapjes was Bali toch wel onze favoriete plek op de reis. Natuurlijk hebben we maar 5 van de 17000+ Indonesische eilanden aangedaan en is het dus moeilijk om een algemene mening te geven, maar in Ubud (op Bali) zijn we zonder enig probleem zeven volle dagen blijven plakken. Het eten is er lekker (veel lekkerder dan op Java of Lombok), de cafeetjes zijn er leuk, de hindoecultuur is er kleurrijk en fascinerend (zeker op een ogenblik dat de ramadan het dagelijkse leven flink beïnvloedt op de andere eilanden), de rijstvelden om het stadje heen zijn geweldig om lange wandelingen in te maken, en de aapjes blijven gewoon superschattig.


TIP 8 – Nee, Brad Pitt staat niet achter je. Je lijkt in de verste verte ook niet op Julia Roberts. Maar in Indonesië ben je wel een Hollywoodster. Reken er dus maar op dat de tocht door de tempel dubbel zo lang gaat duren als gepland, want om de 5 minuten word je tegengehouden met de vraag of je alstublieft mee op de foto wilt. Of het nu een groep giechelende schoolmeisjes is, een paar tienerjongens, of een hele familie (van grootmoeder tot baby), je blanke gezicht moet blijkbaar snel op de facebookpagina / in het familiealbum. Smile!


Tot zover de 8 Indonesiëtips, waar ik nu al een weekje geen gebruik meer van maak: ik zit ondertussen in Kathmandu, Nepal, waar het regenseizoen op z’n einde loopt, de mensen intens vriendelijk zijn, de koeien vrij en heilig op straat lopen, en de bergen rond de vallei lonken. Later daarover meer...